Aktualności
Żołnierzom Wyklętym – Bohaterom Niezłomnym
- 03-03-2016
-
W poniedziałek, 22 lutego w hali sportowej Zespołu Szkół Zawodowych i Licealnych im. dra Kazimierza Hołogi w Nowym Tomyślu odbyła się uroczysta inauguracja obchodów „Dni Żołnierzy Wyklętych”. To państwowe święto, przypadające 1 marca, jest celebrowane od niedawna. Upamiętnia bohaterów antykomunistycznego podziemia, którzy w obronie niepodległości Państwa Polskiego przeciwstawili się sowieckiej agresji. Nie godząc się na narzucony Polsce system komunistyczny, uznawani byli za wrogów, określani mianem bandytów, więzieni i torturowani przez Urząd Bezpieczeństwa PRL, często skrytobójczo mordowani. Stopniowo wśród społeczeństwa przywracana jest pamięć o tamtych wydarzeniach i ludziach z nimi związanych.
Zgromadzonych gości powitała dyrektor szkoły, Elżbieta Helwing. Z kolei starosta nowotomyski Ireneusz Kozecki zapoznał publiczność z ideą organizacji tego wydarzenia. Wśród prelegentów inauguracyjnego wydarzenia byli: dr Rafał Reczek - dyrektor Instytutu Pamięci Narodowej Oddział w Poznaniu, Rafał Kościański - naczelnik Oddziałowego Biura Udostępniania i Archiwizacji Dokumentów IPN w Poznaniu, płk lek. med. Jan Górski - prezes Zarządu Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej Okręg Wielkopolska w Poznaniu, któremu towarzyszyła wiceprezes Związku - kpt. Maria Krzyżańska. Kilka słów wygłosił również dr Zdzisław Kościański - nowotomyski historyk i regionalista. Uroczystość, w której udział wzięło ponad 300 osób uświetniły występy artystyczne młodzieży z ZSZiL. W szkole otwarto także wystawę Instytutu Pamięci Narodowej pt. „Państwo Podziemne”. O godz. 12.00 nastąpiło również uroczyste złożenie przez młodzież kwiatów w hołdzie „Żołnierzom Wyklętym.”
Z kolei od wtorku 23 lutego do piątku 26 lutego w Zespole Szkół Zawodowych i Licealnych im. dra Kazimierza Hołogi w Nowym Tomyślu odbywały się prelekcje dla uczniów szkoły, które miały na celu przybliżyć wydarzenia i postaci związane z tym świętem. Wykłady wzbogacały dodatkowo pokazy filmów.
We wtorek, 23 lutego przedstawiono wykład Henryka Ludwika Czarneckiego, członka poakowskiej organizacji młodzieżowej „PYTON”; dowódcy dywersyjnej organizacji „MŁODA POLSKA” działającej na terenie Torunia w okresie 1952 – 1954, który dotyczył prac nad wykazem organizacji niepodległościowych w województwie wielkopolskim. Działalność organizacji niepodległościowych w powiecie nowotomyskim przedstawił dr Zdzisław Kościański, historyk, regionalista, nauczyciel dyplomowany, ekspert MEN w zakresie awansu zawodowego. Temat ten był kontynuowany w dniu następnym przez dr Krzysztofa Błaszczyka, pracownika Kuratorium Oświaty w Poznaniu, założyciela Niezależnego Zrzeszenia Studentów przy Wyższej Szkole Pedagogicznej w Zielonej Górze oraz Uczelnianego Komitetu Obrony Więzionych za Przekonania. O oddziale Edmunda Mazura pseudonim „Skiba” opowiedział dr Z. Kościański. W czwartek, 25 lutego w murach szkoły wykłady pt. „Polskie Państwo Podziemne” oraz „Rotmistrz Witold Pilecki – Rycerz Niezłomny, Żołnierz Wyklęty” przedstawiła Aleksandra Pietrowicz, która na co dzień pracuje w Biurze Edukacji Publicznej IPN Oddział w Poznaniu. W swoich pracach badawczych zajmuje się dziejami okupacji 1939–1945 w Wielkopolsce oraz udziałem Wielkopolan w strukturach Polskiego Państwa Podziemnego. Dzień później, 26 lutego gościem specjalnym był pan Janusz Niemiec – inżynier, specjalista odlewnictwa, działacz społeczny, syn Antoniego i Janiny Żubrydów. Jako dziecko dwukrotnie więziony przez władze komunistyczne, po latach określony jako „najmłodszy więzień Polski Ludowej”. Oddział Żubryda był najaktywniejszym polskim zgrupowaniem antykomunistycznej partyzantki w Bieszczadach i w Beskidzie Niskim. Poparcie udzielane mu przez miejscową ludność dobitnie pokazuje, po czyjej stronie stały wówczas sympatie bieszczadzkich Polaków. W 2008 roku Janusz Niemiec, syn Antoniego Żubryda ps. „ZUCH” legendarnego dowódcy oddziału NSZ, spotkał mordercę swoich rodziców Jerzego Vaulina, który w 1946 roku zamordował z polecenia UB Antoniego i Janinę Żubryd strzałem w tył głowy. Na pytanie syna Żybrydów, dlaczego zabił mu także matkę, Vaulin odpowiedział: „Czy w związku ze śmiercią rodziców otrzymał Pan od państwa odszkodowanie, bo jeśli tak, to powinien Pan być mi wdzięczny i mi podziękować”. Vaulin żył sobie spokojnie do ubiegłego roku kiedy zmarł. Nigdy nie odpowiedział za swoją zbrodnię, jak sam mówił „nie czuje pokuty, jest to moje największe bojowe przeżycie, zakończone zwycięstwem”. Janusz Niemiec opowiedział historie swojego ojca Antoniego Żubryda ps. „ZUCH”.
We wtorek, 23 lutego przedstawiono wykład Henryka Ludwika Czarneckiego, członka poakowskiej organizacji młodzieżowej „PYTON”; dowódcy dywersyjnej organizacji „MŁODA POLSKA” działającej na terenie Torunia w okresie 1952 – 1954, który dotyczył prac nad wykazem organizacji niepodległościowych w województwie wielkopolskim. Działalność organizacji niepodległościowych w powiecie nowotomyskim przedstawił dr Zdzisław Kościański, historyk, regionalista, nauczyciel dyplomowany, ekspert MEN w zakresie awansu zawodowego. Temat ten był kontynuowany w dniu następnym przez dr Krzysztofa Błaszczyka, pracownika Kuratorium Oświaty w Poznaniu, założyciela Niezależnego Zrzeszenia Studentów przy Wyższej Szkole Pedagogicznej w Zielonej Górze oraz Uczelnianego Komitetu Obrony Więzionych za Przekonania. O oddziale Edmunda Mazura pseudonim „Skiba” opowiedział dr Z. Kościański. W czwartek, 25 lutego w murach szkoły wykłady pt. „Polskie Państwo Podziemne” oraz „Rotmistrz Witold Pilecki – Rycerz Niezłomny, Żołnierz Wyklęty” przedstawiła Aleksandra Pietrowicz, która na co dzień pracuje w Biurze Edukacji Publicznej IPN Oddział w Poznaniu. W swoich pracach badawczych zajmuje się dziejami okupacji 1939–1945 w Wielkopolsce oraz udziałem Wielkopolan w strukturach Polskiego Państwa Podziemnego. Dzień później, 26 lutego gościem specjalnym był pan Janusz Niemiec – inżynier, specjalista odlewnictwa, działacz społeczny, syn Antoniego i Janiny Żubrydów. Jako dziecko dwukrotnie więziony przez władze komunistyczne, po latach określony jako „najmłodszy więzień Polski Ludowej”. Oddział Żubryda był najaktywniejszym polskim zgrupowaniem antykomunistycznej partyzantki w Bieszczadach i w Beskidzie Niskim. Poparcie udzielane mu przez miejscową ludność dobitnie pokazuje, po czyjej stronie stały wówczas sympatie bieszczadzkich Polaków. W 2008 roku Janusz Niemiec, syn Antoniego Żubryda ps. „ZUCH” legendarnego dowódcy oddziału NSZ, spotkał mordercę swoich rodziców Jerzego Vaulina, który w 1946 roku zamordował z polecenia UB Antoniego i Janinę Żubryd strzałem w tył głowy. Na pytanie syna Żybrydów, dlaczego zabił mu także matkę, Vaulin odpowiedział: „Czy w związku ze śmiercią rodziców otrzymał Pan od państwa odszkodowanie, bo jeśli tak, to powinien Pan być mi wdzięczny i mi podziękować”. Vaulin żył sobie spokojnie do ubiegłego roku kiedy zmarł. Nigdy nie odpowiedział za swoją zbrodnię, jak sam mówił „nie czuje pokuty, jest to moje największe bojowe przeżycie, zakończone zwycięstwem”. Janusz Niemiec opowiedział historie swojego ojca Antoniego Żubryda ps. „ZUCH”.
Sobota, 27 lutego była ostatnim dniem obchodów Dni Żołnierzy Wyklętych w Nowym Tomyślu. Od wczesnych godzin popołudniowych trwała gra miejska ulicami Nowego Tomyśla pt. "Żołnierze Wyklęci - Bohaterowie Niezłomni" zorganizowana przez ZSZiL przy współpracy z Instytutem Pamięci Narodowej w Poznaniu. W zmaganiach brało udział 11 trzyosobowych zespołów, składających się z młodzieży szkolnej. Grę przeprowadził Piotr Kościański przy współpracy z nowotomyskimi harcerzami nauczycielem Krzysztofem Kurpińskim, oraz członkami nowotomyskiej Ligi Obrony Kraju.
Sporą widownię na nowotomyskim Placu Chopina zgromadziła inscenizacja historyczna „Pamiętamy”, przygotowana przez Towarzystwo Działań Historycznych im. Feliksa Pięty z Bukowca, a odtworzyły ją liczne grupy rekonstrukcyjne. Nie zabrakło historycznych pojazdów, prawdziwej broni, amunicji, aktorów przebranych w stroje z tamtych lat – te wszystkie elementy pozwoliły publiczności poczuć klimat tamtych wydarzeń.
- Inscenizacja miała przedstawić mieszkańcom dzień z życia miasteczka, które zaraz po wojnie było zajmowane przez funkcjonariuszy MO, tworzyła się nowa ludowa władza, także przedstawiliśmy przyjazd repatriantów ze wschodu, którzy dostali tutaj kwaterunki - powiedział Mariusz Brych z Towarzystwa Działań Historycznych im. Feliksa Pięty z Bukowca.
Po bardzo porywającym widowisku minutą ciszy uczczono Żołnierzy Wyklętych, a licznie zgromadzeni na placu Chopina kibice Lecha Poznań odpalili race i rozwiesili transparent z napisem "CHWAŁA BOHATEROM". Przed i w trakcie inscenizacji każdy widz mógł się rozgrzać pyszną grochówką, na którą zaprosił starosta nowotomyski Ireneusz Kozecki. Zupę ugotował i częstował nią m.in. członek Zarządu Powiatu Nowotomyskiego, Adam Pilc.
Dalsza cześć zaplanowanych na ten dzień wydarzeń odbyła się w Nowotomyskim Ośrodku Kultury. Na początku wręczono nagrody zwycięzcom gry miejskiej. Najlepsza okazała się drużyna z LO im. M. Kopernika w Nowym Tomyślu w składzie: Katarzyna Lipska, Sylwia Sawczuk, Iga Buda. Drugie miejsce przypadło w udziale zespołowi z ZSZiL im. dra K. Hołogi w składzie: Weronika Laufer, Patryk Cegielski i Błażej Kossowski. Trzecie miejsce zajęli reprezentanci ZS nr 2 w Zbąszyniu : Patrycja Król, Weronika Burzyńska, Paweł Podpieniak.
Następnie, w spektaklu pt. "Śmierć Rotmistrza Pileckiego" zaprezentowali się aktorzy z Lwóweckiej Grupy Teatralnej. Niezwykle poruszające przedstawienie poświęcone dziejom rotmistrza Witolda Pileckiego zostało nagrodzone przez przybyłą publiczność brawami na stojąco.
Następnie pieśni patriotyczne związane z tematyką spotkania zaprezentował jak zwykle bardzo profesjonalny zespół "Ojej" z Bukowca. Wydarzeniu towarzyszyła również wystawa pt. "Polska Walcząca", a także kiermasz książek wydawnictwa Instytutu Pamięci Narodowej.
Warto wspomnieć że wydarzenia, które odbywały się w ramach „Dni Żołnierzy Wyklętych” w Nowym Tomyślu zostały zauważone przez ogólnopolskie media m.in.: TVP1, TVP Poznań oraz Radio Merkury.
Wśród organizatorów wydarzenia byli: Instytut Pamięci Narodowej, Starostwo Powiatowe w Nowym Tomyślu, Gmina Nowy Tomyśl, Gmina Lwówek, Zespół Szkół Zawodowych i Licealnych im. dra K. Hołogi w Nowym Tomyślu, Państwowa Szkoła Muzyczna I Stopnia im. W. Lutosławskiego w Nowym Tomyślu, Nowotomyski Ośrodek Kultury oraz Towarzystwo Działań Historycznych im. F. Pięty w Bukowcu. Za zaangażowanie i wsparcie dziękujemy również panu Jarosławowi Zamelczykowi.
